O deseño curricular no ensino de linguas estranxeiras (Tema 5 co docente Gonzalo)

 A modo de dosier de actividades, este primeiro tema de deseño curricular caracterizouse, principalmente, por actividades de avaliación diagnóstica que nos permitiron retomar ideas e contidos vistos en materias previas, así como facilitar o seu enlazamento cos novos contidos, específicos do ensino de linguas estranxeiras. Así, predominaron os tests e cuestionarios, grupais e individuais, que para alén de medir os nosos coñecementos previos, tamén nos axudaron a afianzar os novos dun xeito dinámico, especialmente tendo en conta o carácter denso da materia lexislativa.

Tamén houbo, naturalmente, unha parte expositiva de contidos teóricos, que se seguiu das nosas presentacións grupais, cuxa preparación aprofundou o noso coñecemento neses elementos e organización curriculares dos diferentes niveis e réximes educativos. No caso do grupo en que eu traballei, concretamente tivemos a oportunidade de abordar o ensino de linguas estranxeiras nos diferentes niveis de Formación Profesional, algo especialmente interesante polo descoñecido que nos resultaba:

Azul Rosa Graduación Enseñanza Primaria Eventos e Interés Especial Presentación

Con este traballo pasamos a coñecer non só o papel das linguas estranxeiras no currículum das FPs, senón tamén aspectos máis concretos coma os seus obxectivos ou criterios de avaliación, moi diferentes dos da ESO e Bacharelato que nós coñecíamos, ou incluso as características do profesorado que as imparte, coa información que nos proporcionaron as webs institucionais e do estado. Todo isto sen deixar de coñecer outros currículums, grazas ás exposicións do resto de grupos.

A seguinte institución cuxo funcionamento e currículo comezamos a coñecer foi aquela do ensino de linguas por antonomasia, a Escola Oficial de Idiomas. Colectivamente fomos aprendendo e reflexionando a través de debates na aula sobre a súa organización, culminando na elaboración dunha presentación conxunta que sumarizase eses contidos traballados:

No meu caso e das persoas con quen traballei, acabamos coñecendo non só a pequena parte do documento que traballamos, arriba insertado, senón tamén moitos outros pormenores do ensino nos distintos niveis e linguas que ofertan as EOIs, podendo variais dunhas a outras como vimos, grazas ao traballo das nosas compañeiras e compañeiros, que comentamos na aula unha vez elaborado.

A modo de síntese sobre as actividades realizadas na aula, quero sinalar a relevancia de termos desenvolvido un traballo principalmente colaborativo e interactivo, paro construír en grupos menores ou maiores, coas nosas aportacións individuais, un coñecemento colectivo de que todos nos puidemos enriquecer, auto e coavaliado, de forma que para alén do estudo teórico da lexislación, as aulas tamén supuxeron un exemplo práctico de metodoloxías docentes innovadoras, en moitos casos contando co emprego das tecnoloxías.

Doutro lado, a modo de diario de reflexións sobre o referido tema, quero destacar neste apartado a complexidade que supón a aprendizaxe e estudo da lexislación educativa en materia de linguas estranxeiras, xa que inclúe unha serie de documentos moi voluminosos redactados nunha linguaxe de función especificamente administrativa e protocolaria, e, por esta razón, valorizar especialmente a simplificación que nas aulas se fixo dos mesmos para o noso temario, permitíndonos ter unha primeira aproximación a estes documentos en que puidemos comprender o seu propósito e contidos.

A pesar de que a lexislación educativa supón apenas unha parte da complexa realidade do proceso de ensino-aprendizaxe dunha lingua estranxeira, o seu obrigado coñecemento e cumprimento débennos levar a reflexionar sobre ela como algo máis ca unha simple guía de práctica docente e de deseño curricular, xa que se trata do reflexo da filosofía das institucións que regulan a educación a nivel estatal e autonómico, e, por tanto, da visión que se espera que adoptemos da educación e dos seus propósitos. Así, ideas como a integración do plurilingüismo e pluriculturalismo nas aulas de linguas estranxeiras non responden unicamente a unha metodoloxía docente concreta, xa que esta é libremente escollida polo profesorado, como lembramos nas aulas, senón a un propósito maior, de implementación de valores de tolerancia e convivencia respectuosa na sociedade en xeral, que considero resulta especialmente significativo resaltar no ensino de linguas estranxeiras, cuxo propósito básico é poñernos en contacto cunha ampla diversidade de culturas e cosmovisións que debe ter o respecto como base do proceso. Algo que creo que tamén nos resultou de especial axuda na impartición desta materia foi a aproximación á terminoloxía que un/ha docente de linguas debe dominar á hora de traballar con eses conceptos que a lexislación nos brinda, como o a diferenza entre multilingüismo e plurilingüismo que tivemos a oportunidade de abordar nas aulas.

Como conclusión, a pesar de que este sexa o quinto tema da programación, considero moi oportuno que fose o primeiro co que tivemos contacto, xa que creo que iso nos deixou claro que esta é a base sobre a que se constrúe todo proceso de ensino-aprendizaxe, de forma que a partir daí fomos entrando en cuestións cada vez máis específicas, tanto do ámbito das linguas estranxeiras, como o MCER de linguas, como das competencias de cada persoa docente en particular.